امتياز : 2

ذخيره امتياز

توضيحات:

بومي هاي كهگيلويه و بوير احمد سال هاست كه از شهري سنگي صحبت مي كنند كه روزگاري ميراث ارزشمند عيلاميان بود و حالا قدم به قدم به نابودي نزديك مي شود. شهر سنگي دلي ياسير كه در 30 كيلومتري شمال شهر دهدشت قرار دارد و از زمان عيلاميان تا قاجارها محل سكونت بود اما حالا آثار و بقاياي آن بدون ثبت شدن در فهرست آثار ملي از بين مي روند.

از بومي هاي دهدشت كه بپرسيد، مي گويند «دلي ياسير» در حقيقت «دير ياسين» است و متعلق به جد پدري يكي از امامزاده‌هاي منطقه… برخي ديگر بر اين باورند كه اين واژه در حقيقت «دلي حاصل» است كه در گذر تاريخ به اين شكل درآمده و اشاره‌اي است به حاصلخيزي اين منطقه، «دلي ياسر» و «دل ياسر» هم از ديگر اسامي احتمالي اين شهر سنگي است. شهري كه براساس تحقيقات انجام شده و شواهد موجود، تا دوره قاجاريه قابل سكونت بوده و در دوره صفويه يكي از پررونق‌ترين دوره‌هاي تاريخي خود را سپري مي‌كرد.

شواهد حاكي از آن است كه شهر دلي ياسير در دوره‌هاي تاريخي مختلف از زمان عيلاميان تا قاجاريه داراي سكونت بوده و رونق داشته است، در دوره قاجار مردماني از اقوام تركمن، لر و ترك در دلي ياسير در كنار هم ساكن بودند. پس از اين دوره، به دليل مشكلات دولت مركزي و عدم توانايي در تامين امنيت، دلي ياسير رونق خود را از دست داد و اين شهر سنگي رو به انزوا رفت.

دلي ياسير، سرزمين حكومت سنگ هاست. هر جاي اين شهر را كه نگاه كنيد، خانه هاي سنگي را مي بينيد كه ديوارهايشان بدون ملات بالا رفته اند و استوار ايستاده اند. بد نيست بدانيد كه ريشه استفاده از سنگ بدون بكارگيري ملات به دوران ساسانيان برمي‌گردد، از سويي ديگر اين شهر در كنار يكي از مسيرهاي تابستانه راه شاهي نيز واقع بود، راهي كه از انشان فارس به شوش در خوزستان مي‌رسيد.

همه بناهاي موجود در اين شهر بزرگ از جنس سنگ است، اما بنا بر محل ساخت و موقعيت قرار گرفتن هر بنا جنس سنگ‌هاي به كار رفته در ساخت ساختمان‌هاي شهر متفاوت است، در پايين دست و گوشه كنار، آنچه باقي مانده است بقاياي ساختمان‌هايي است كه از سنگ‌هاي كوچك و جمع شده از كوه احداث شده بود، در بالادست و مركز شهر اما مصالح ساختماني سنگ‌هاي بزرگ و شكل داده شده و خوش‌تراش است، گردش در اين شهر باستاني نشان مي‌دهد.

ميدان مركزي شهر، كوچه‌ها و خيابان‌هاي شهر، ساحل رودخانه، اطراف درخت مقدس شهر، زيارتگاه و ديگر گوشه و كنار شهر هر كدام براساس نقشه‌هايي حساب شده و سنگ‌هاي خاص بنا شده بود. در شيب تپه‌اي كه روبه‌روي اين شهر واقع شده است، غاري كم‌عمق ديده مي‌شود كه به گور دخمه‌هاي تاريخي شباهت زيادي دارد.

حفاران غيرمجاز مدت‌هاست شبانه‌روز گوشه كنار شهر سنگي دلي ياسير را در پي يافتن اشياي تاريخي و ارزشمند مي‌كاوند، در جاي جاي شهر هم آثار و نشانه‌هاي اين حفاري‌ها ديده مي‌شود،  كافي است هر رهگذري در قسمتي از اين شهر چرخي بزند تكه‌هاي سفال و كوزه و ديگر اشياي تاريخي در همه جاي آن ديده مي‌شود، اما اين‌كه حفاران غيرمجاز تاكنون توانسته‌اند شيء ارزشمندي از دل خاك اين شهر بيرون بياورند يا نه هنوز معلوم نيست.